De Familie van Haersma


 


Van 1625 tot 1839 zijn er achtereenvolgens 7 leden van de familie van Haersma Grietman van Smallingerland en Oudega is hun woonplaats.

Oudega wordt vaak het dorp van de van Haersma's genoemd Arent van Haersma is de eerste Grietman en woont in Oudega op Haersma-state aan de Sânbuorren. Oudega wordt in 1663 de hoofdplaats van Smallingerland.

Aulus van Haersma koopt in 1646 de kloosterzathe van het Landschap Friesland. Hier wordt tussen 1664 en1665 Groot Haersma-State gebouwd voor zijn zoon Arent. De familie wil een oprijlaan vanaf de Buorren naar de State [nu Great Haersmawei]. Dit kan alleen wanneer de Oldegaster Hooyweg wordt verlegd. In 1666 is er overleg met de boeren van Oudega, Nijega en Opeinde, de eigenaren van de weg. Ze komen overeen dat de weg vanaf de Achterwei tot de Hooyweg komt te vervallen en een nieuwe wordt aangelegd, zo is de Skeane Heawei ontstaan.

Door arbeid en huwelijk steeg hun vermogen dermate, dat zij door hun vele bezittingen in alle delen van Smallingerland en door de daarop gelegen stemmen, grote macht hebben. Er zijn in 1640 4 stemmen in het bezit van de van Haersma's, in 1770 hebben de van Haersma's en hun familieleden 37 stemmen in hun bezit. Alle landerijen en boerderijen rondom hun State zijn hun eigendom. Bij de State is een boomgaard, een grote keukentuin en een bosje met notenbomen. Een wandelbos tussen Dwarssingel en Buorren, een paardenwedde,een visvijver met theehuisje aan het meer de Oosterzanding. Hier is ook een haventje met boothuis van de familie. Op de plaats waar nu de Skippersseal is, staat een grote schuur voor de paarden en de rijtuigen. Voor de schuur staan drie huizen voor het personeel.

De laatste Grietman Hector Livius van Haersma van Vierssen krijgt in 1839 eervol ontslag. Op 21 december 1839 komt hij te overlijden, de familie besluit de State te verkopen. Maar dit slaagt niet. In 1841 besluit men om de State voor afbraak te verkopen, hetgeen ook geschiedt. Wat overblijft zijn de namen: Slotsingel, Dwarssingel, Great Haersmawei, Skeane Heawei, de Bosk, maar ook de Keukentún en het Núteboskje.